domingo, 8 de enero de 2017

10.09.2016 RUTA D´O FLYSCH ZUMAIA-DEBA

Ista talment siga una sorpresa, pero ye que ibonsycrabas no ye zarrau a fer nomás cursas en as montanyas. Ista vegada fuemos dillá, nos ne fuemos t´o País Basco, Guipuzcua, a mar, a Cantabrica, a ruta d´o Flysch, dende Zumaia dica Deba.  Mar y montanya en o mesmo día.  Una cursa realment sorprendent.  Heba sentiu charrar d´ella y en o mío lugar siempre decibanos que hebanos de fer-la.  Con que un cabo de semana de setiembre pillemos l´auto y t´a Zumaia.  ¿Cómo ir-ie?, a mirar, Zaragoza-Pamplona-Donosti-Zumaia.  No meto os numers d´as carreteras, pero ascuita, dica Donosti autopista u autovía y dende allí mete o GPS y prau.  Con tot y con ixo, mesmo sin GPS no ye guaire embolicau de plegar-ie.  Obviament, no ye una cursa pa ir-ie un día y tornar ta Zaragoza, prou que no.  Si i vas, aprofita y fe-te un finde por allí.  Buena chent, buena birolla, mar y montanya...¡¡qué mas quiers!!
Ye una cursa linial que transcurre por a GR121.  A GR121 ye circular y va arredol d´o País Basco. Aparcaremos en Zumaia y en tornaremos con o eusko-tren.  Iste tren recorre toda a costa basca.  Tienen tot muit bien comunicau, se nota que bi ha diners.



RUTA LINIAL
DISTANCIA:  15 KM.
DESNIVEL:  600 METROS
DIFICULTAT:  BAIXA
HORAS DE MARCHA:  5 HORAS





Puet estar que t´haiga chocau o nombre d´a ruta, Flysch.  Flysch ye una parola provenient de l´alemán.  Significa alto u baixo, eslizar-se, u terreno que esvariza.  Un flysch ye una formación rocosa de orichen sedimentario an que s´alternan capas de roca de diferent duricia.  Por ixo, a erosión no ye a mesma en todas as capas y se cheneran istas formas linials en a roca.  Han pasau mils d´anyos pa que agora nusatros las veigamos asinas de bonicas.  Gracias a o suyo gran interés cheolochico, ista zona estió declarada como Cheoparque d´a Costa Basca.  Tampoco no creigatz que nomás bi ha flysch en a costa, no, no.  O retacule d´a mar durante mils d´anyos fa posible que plegue en puestos de l´interior.  Un eixemplo que de seguras beluns de vusatros conoixetz ye en Sobrepuerto (Uesca), bien luent d´a costa.  Qui conoixca ixa zona puet fer-se alcordanza d´o Puent d´as Crabas, allí bi´n ha.
M´entrefilo que con a clase de cheolochía y as fotos que tos amostro, ya tenetz claro o concepto de flysch.


Alavez, empecipiamos a ruta.  Nusatros aparquemos l´auto en a gara.  D´ista forma de tardes quan tornemos en o eusko tren no cal caminar guaire dica l´auto.  Ixo sí, agora hemos de cruzar tot Zumaia, pero ixo importa igual, no hemos feito que empecipiar y somos con fuerzas.  Pasamos por o puerto y tras fer una chiqueta costera plegamos en a ermita de Sant Telmo.  Isto se puet considerar o punto d´empecipie.  Aquí veyemos os primers sinyals d´a ruta.
  

A ermita ye sobre a placha de Itzurun.  Bonica placha, do a primer hora, as cinglas fan que siga en o paco. Un mes dimpués d´estar-ie nusatros a serie de TV "Chuego de Tronos", eslechió ista placha pa gravar bellas scenas.  O flysch ye vistero dende o empecipie en as paretz d´as cinglas.
O día ye claro y as envistas as millors.  Kilometros de costa, plena de cinglas y a saber-lo d´augua.  A verdat ye que quan lo tiens debant tuya, en toda a suya inmensidat ye prou bonico.  Mesmo como en a montanya, sientes ixa libertat adintro tuya y yes a saber-lo de gran.




Isto puet pareixer una fateza, pero entrefila-te un esvarizaculos chigant y asinas ye toda a cursa.  De  contino t´alto y t´abaixo.  En primeras, imos t´alto a o canto d´a mar, pero de camín imos ta l´interior.  Bi ha grans praus y bestiar suelto.  Y se nota que aquí tamién ha estau un verano ixuto, a color no ye tant verde como habría d´estar.  Pasamos tamién por bells campos d´uga, pa fer o txakolí, un vin blanc muit rico tipico d´aquí.  ¡¡Has de tastar-lo chiquet!!  En hora y meya plegamos en un aria de descanso, bien se vale que con buena uembra, que hue fote bien o sol.  Ye o puesto perfecto pa almorzar, prou bien apanyau mesmo pa fer nueit con l´auto.  Bi ha excusaus y un bar chiquet.



Chusto a o canto de l´aria de descanso, bi ha un camín t´a man dreita que en cinco menutos plega en un mirador.  O mirador de Baratzazarrak.  Dende a salida no hebanos visto a mar y ya en tenebanos ganas. Femos una golladeta enta Zumaia, bonico, me fa goi.  Tornamos y continamos a marcha mas enta l´interior. Luego o camín fa puyada por una selva de pins.  ¿Ye rarizo no?, pins a o canto d´a mar y amás con ista humedat, pos sí, sí, pins.  Mira-te si ye maho isto.  Y continamos con o "puya-baixa", buff, empecipiamos a estar una mica cansos, hehehe.


Pasau un ratet plegamos en a parte mas altera d´a primera metat d´a cursa.  A monico descendemos dica o nivel d´a mar.  ¿Una mallata en a Cantabrica?  haha, por totz ye conoixiu que aquí tamién tienen buen bestiar.  De pernils y ternasco, puet estar que no guaires, pero de vacas un fascal.

Mas enta debant plegamos en atro mirador, an que ye a cuerda Portutxiki. No podemos ir-nos-ne sin fer a craba y prou que sí, baixamos por a cuerda. A marea comencipia a baixar y podemos veyer millor os flysch. No tos he dito dica agora, pero pa fer ista ruta, y poder veyer millor os flysch, cal mirar-se os horarios d´as mareas y programar a marcha seguntes as mesmas. Nusatros no lo faciemos, encara que lo sabebanos.  Tos lo reconto porque ista cuerda realment ye mesa pa puyar.  Porque quan a marea ye baixa puetz fer un recorriu a o nivel d´a mar.  Cal baixar una mica antes y a la fin acabar puyando en iste punto.  Atra opción mas que interesant.  Si hesenos puesto, l´hesenos feito.  Dende aquí, seguntes a mía opinión, tenemos as millors envistas y ye a parte mas bonica d´a cursa.  Ixo sí, tamién comencipia a parte mas dura.  Agora as costeras son continas, enta alto y enta baixo.  
Enta Zumaia

Bonica placha

As mesmas envistas, pero mas alto














¡¡Qué costerons quias!! ¡¡Agora, agora!!  si no hebas parau cuenta a cursa tien 600 metros de desnivel.  No lo creyes porque vas chunto a la mar, pero se fa duro. Son costeras curtas, pero continas y duras.  Atra vegada baixamos quasi dica o nivel d´a mar y o camín aprofita una antiga linia de ferrocarril.  Pasa mesmo por os tunels, ye curioso y muit vistero.  Pensemos que ya yeranos en Deba, quan de bote y boleyo, una sinyal diz que encara faltan 5 u 6 kilometros.  Y prou que en faltaba, hahaha, y as piors costeras tamién, prou que sí.  Encara pasemos por una depuradora, an que diz, ¡¡ya ye, a la fin!!  y piensas.... depuradora-lugar-personas... ya i somos.  Pues no, para firme cuenta, yo nunca no he visto una depuradora mas luent d´un lugar que ista.  Cal puyar atro mont dica a ermita de Santa Catalina.  Y ista sí que ye o zaguer y astí alto a la fin ya s´alufra Deba.  Nomás fer a baixadeta y ya i yes.



Qué mas recontar, que i pleguemos escruixinaus y con una fambre y una seteguera a saber-lo de gran. Como hetz visto o día salió espectacular.  Nos faciemos una buena chenta y nos metiemos bien capins.  Pero zorros, zorros, hahaha, prou que sí, que dimpués en tornemos en tren.  Bebiemos bien de sidra y de postre un buen copazo.  De tardes con a zorrera t´a placha.  Una sinyora placha y no as d´a Mediterranea. A saber qué gran y con buenas ondas.  Asinas que buenas pintacodas y buenas tripadas.  Como os ninos i estiemos.  
Bueno que podetz ir-ie y encara que pareix que no, a la fin se fa una mica dura.  Pero ye prou maha.  Lo pasemos chenial os quatre que i estiemos.
¡¡Besetz pa totz!!  ¡¡Que vaiga bueno!!

No hay comentarios:

Publicar un comentario